Voor de toekomstige opbouw van het pensioen zou de nadruk minder op kapitaaldekking moeten liggen, en meer op de omslagdekking. Door de onzekere kapitaalmarkt komt er een omslagpunt waarop het efficiënter is dat de huidige werkenden de oudedagsvoorziening van de huidige gepensioneerden betalen.

Dat stelt Jean Frijns, oud-directeur beleggingen van het ABP. In het Nederlandse pensioenstelsel is er sprake van een mix: er is kapitaaldekking, waarbij premie wordt betaald dat door pensioenfondsen wordt belegd. Daarnaast is er ook omslagkapitaal. Daarbij wordt een deel van het loon niet opzij gelegd voor het eigen pensioen, maar gebruikt om aan de huidige gepensioneerden uit te keren.

Het grootste deel van het pensioenstelsel bestaat op dit moment uit kapitaaldekking. Maar Frijns vindt dus dat de nadruk naar omslagdekking moet. Door de onzekerheid op de kapitaalmarkt staat de kapitaaldekking namelijk onder druk, en dat heeft ook zijn weerslag op het beschikbare loon van de werknemers.

Rendementen lopen terug

Het omslagstelsel heeft de afgelopen jaren heel wat kritiek te verduren gehad, omdat het systeem vanwege vergrijzing niet houdbaar zou zijn. Er zijn immers steeds minder werkenden die dan de oudedagsvoorziening van steeds meer gepensioneerden moeten betalen.

Maar Frijns wijst er op dat ook op de kapitaalmarkten de rendementen flink zijn teruggelopen. Het risico in een omslagstelsel is bovendien veel lager. “Dan komt er een omslagpunt waarop het omslagdekking duidelijker efficiënter is dan kapitaaldekking.”

Toch valt er ook op het omslagstelsel wat af te dingen, geeft Frijns toe. Het grootste gevaar ziet hij in het gebrek aan vertrouwen van de huidige werknemers, die twijfelen of het op de lange termijn wel houdbaar is: als zij dan eenmaal met pensioen zijn, kan het systeem overboord zijn gegooid. Zij hebben dan wel premie betaald, maar nauwelijks pensioen opgebouwd. Die zorgen zijn moeilijk weg te halen, stelt Frijns.

Bekijk het gesprek dat Frijns had met Me Judice, het discussieplatform voor economen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl